زبان جهانی

آیاژست یک زبان است؟

ژاک لوکوک

مترجم:دکتر محمد رضاخاکی

هریک از ما ،خودآگاه و ناخودآگاه،از روی میل وعلاقه ویاناچار،به بیان خواسته هاوابراز افکار خود به وسیله ی ژستها می پردازیم.هروضعیت یا موقعیت تاثیرگذار باعث ایجادرفتارهایی در ما می شودو شکل دهنده وافعی"یک جریان یا حرکت جسمانی "می گرددکه در حافظه ما ثبت می شود.انعکاس این جریاندر شکل سازمان یافته به صورت ژست ها،رفتارها وحرکات نمود می یابد.اما یک ژست مشخص که به جریان جسمانی معینی تعلق داردممکن است که برخاستهاز انگیزه های گوناگون و متفاوت باشد.بالا بردن یک دست می تواند برای"اشاره به آسمان یا بیان دردورنج در تراژدی و یا برداشتن یک ظرفمربا از روی قفسه یا طبقه ،صورت می گیرد.هر ژست"دیده شده"موجب انعکاس جریان متناسب در درون ماو یادآور حالات و منظر شخص دیگر {صاحب ژست}وسهمی از خود مادر عمل اوست.بدین ترتیب ژست به مثابه یک زبان نمود می یابد.بسیاری از اعمال ما کاملا غیر اختیاری اند و ما در اغلب اوقات به بیان احساسات درونی خود به وسیله ژستهای غریزی می پردازیم:

"مشت هایم را گره می کنم یا پای بر زمین می کوبم زیرا عصبانی هستم،زیرا چیزی را قبول ندارم و رد می کنم،زیرا که معترضم!"

ما با مشاهده ی تاثیر رفتار وژست های غریزی و کنترل نشده ی خود بر دیگران ،آگاهی می یابیم،وسعی می کنیم با خویشتن داری وخودآگاهی به گونه ای عمل کنیم که به تاثیر مناسب ونتیجه ی دلخواه خود دست یابیم.این گونه ژست ها به تدریج شکل معینی پیدا می کنند؛با تکرار و عادت کردن ،سر انجام خواهیم توانست تا آنها را با طبیعت درونی خودآمیخته ویگانه بسازیم!

بدین ترتیب ،بدون آنکه نیازی به توجه یا دقتی خاص باشد آنها را عملی خواهیم کردزیرا به طبیعت ثانوی(second nature)ما مبدل شده اند.همه ما-یا اکثریت ما-هنگامی که کسی برای اولین بار به مامعرفی می شود،حتی اگر علاقه چندانی هم به آن آشنایی نداشته باشیم،به شکلی خود به خودی لبخند می زنیم،این عمل ما نشانگر ادب و نزاکت و پذیراییی است و با رفتار یک کودک که به هنگام روبرو شدن با یک زن ناشناس می ترسد و گریه می کند تفاوت بسیار دارد.امروزه ،لبخند زدن به زبانی قاعده یافته تبدیل شده است.اکثر شخصیتهای سیاسی،هنگامی که مقابل دوربین های عکاسی قرار می گیرند-خواه برای تبلیغ و خواه به منظور ایجاد جاذبه و تاثیر مثبت-لبخند می زنند.برای آنکه ژست به زبانی واقعی مبدل شود ضرورت دارد که آنکنده از میل و نیاز به ارتباط گردد. بااین همه،اکثر اوقات اختیار رفتار وژست ها از دستمان در می رود و طبیعت درونی مان بر ملا می شود.در گفتار و کلام هم-که در آن امکان بیشتری- هم برای تظاهر وهم کتمان وجود دارد-لحن ونحوه ی ادای کلمات ،باعث شنیدن منظور اصلی ما وانعکاس حرکت واقعی زندگی می گردد.

در این مقاله ،ضمن بررسی ژست به عنوان نخستین زبان انسان در ابعاد جهانی،طبیعی و خاص،به کشف و آشکارسازی "حرکت بدنی(movement corporel (و قواعد فیزیکی" آن خواهیم پرداخت.